(') Tabula authentica pergamena III. Comitis Rusieckii propria est: cui, e quatuor, quibus olim instructa erat sigillis, nunc tria tantum reliqua sunt taeniolis membranaceis appensa. Horum primum, quasi taeniam in formam literae M majusculae [JVQ compositam repraesentat, cui me diae seutum parvum literam M romanam majusculam praesefereus, inest. In ambitu verborum

— 171 —

Comes Adalbertos filius quondam Zechoslay Castellani Kalisiensis(2) con- tulit hereditatem suam que Uczonouo (3) wlgariter nuncupatur domui Len- densi ordinis Cysterciensis in remedium anime sue et parentum suorum, cum omni iure et libértale que erant ipsius ac per suum fidèle seruicium meruit obtinere a principibus, videlicet K(azimiro) Duce, ac Rege Premiszlone regnantibus in Polonia, presentibus filijs predicti Adalberti Jacobo, Johanne пе�? non Nicholao, qui donacioni paterne Jeto animo consenserunt. Et quia Capitaneus Regni Polonie absens fuit dominus Vodelricus (4), coram nobis hereditatem superius nominatam resignauit Comes Adalbertos sepedictus cum filijs nominalis. Presentibus Baronibus terre, videlicet: Comité Petro dicto Stohoszeuic Burgrauio Kalisiensi (5), qui "sigillum suum huic litere

fragmenta: „t um Nicolai Palati "conspiciuntur. Secundum sigillum desideratur.

Tertium, cujus parvum tantum fragmentum reliquum est, vel duo corda, vcl insigne generis Abdank dictum repraesentasse videtur: verborum inscriptorum, nonnisi literae 6 vestigium residuum est Quartum, majori ex parte sat bene conservatum, insigne repraesentat, quod ancorae formam habet ima illius parte quadrigeminis arcuatis uncis, summa vero, triangulan

ansa instructae m nostris vero insignium Iibris non relatae. In ambitu nonnisi verbi

fragmentum „ elco "legitur.

(2) Prima haec est, quod sciam, de Sandivogio illius temporis Palatino Posnaniensi, et de Zechoslao Castellano Calissiensi mentio facta.—Dlugossius (IX. 916) anno 1306 munus Palatini Posnaniensis obeuntem, et Vladislai Loctici partibus faventem Kelcium producit, quern anno 1294 Santocensem, anno 1295 Zbqszynensem, anno vero denique 1298 Gnesnensem Castellanum fuisse, tabulae (apud Dogielum T. IV. 36 Nro 42 et 43, пе�? non apud Jabczyúscium 11. 97) annorum 1294, 1295 et 1298 docent. Tabulis etiam anni 1294 et 1295 in codero Jabczyriscii „Archivo theologico" (II. 95, 98) exhibitis constat, régnante Premislao II. Duce Majoris Poloniae, praedictum Sandivogium anno 1294 Castellanum Budensem et Subcamerarium Calissiensem, Zecboslaum (Cziechoslaum) autem anno 1295 Regiae venationis Praefectum Calissiensem fuisse.

(3) Proximum est, locum, qui hic Uczonowo, in posterioribus autem anni 1324 et 1357 inferius exhibitis tabulis Wszonowo et Usczonowo appellatur, esse villam Szczonowo nunc dictam in Magni Ducatus Posnaniensis Posnaniensi territorio, Wrzesniensi autem regione, in confinio fere Regni Poloniae, in propinquo oppidi Pyzdry, et plurimorum olim bonorum monasterii La.densis sitam, quae Pogorzelicensi parochiae adscripta est.

(4) Ulricum de Boscovice, quern Regis Bohemiae et Poloniae in Cracoviensi et Sandomi- riensi Ducatu Procuratorem seu Capitaneum (qui dicebatur) tune fuisse, et Dlugossius (IX. 902), et tabula aulbentica anni 1303 in tabulario Capituli ecclesiae cathedralis Cracoviensis asservata docet; eum autem anno 1305 in Polonia quoque Majori hoc munus obiisse, tum e tabula hac nostra, tum ex altera proxime sequente cognoscimus. Conf. quoque Naruszevicii similem obser- vationem T. V. p. 460 annot 237. Vid. etiam Voigtii Cod. dipl. Prutt. T. II. p. 61.

(s) ln privilegio Vladislai Loctici anni 1296 (apud Jabczyñscium I. �?. П. 99). „Comcs Petrus dictus Stossewicz" testis personam sustinuit.

22*

— 172 —

rogatus apposuit. .. Comité Petrocone Castellano de Sreme(ñ), Comité Preslpelco herede de WsplineÇ1),.. Comité Mychaele filio quondam Janco- nis et alijs fide dignis. In cuius reí testimonium presentem cedulam nostris sigillis fecimus commuoiri. Datum et actum in Gnezna anno domini M° CCC° Vo, VI10 Idus Mai in translacione sancli Adalberti marlyris et pontificis gloriosi.

(') Szrem \Schrimm Germaois) oppidum parochiale ad Wartam fluvium in M. Ducatu Posnaniensi situin, Posnanieiisis territorii, regionis autcm sui nominis caput.

(7) Forsan bjc Predpelco est, qui muñere Gastellani Posnaniensis anno 1314 et 1320 fungebâtur; siquidem ilium in tabulis Vladislai Loctici annorum praedictorum (Raczynsc. Cod. diplom. Nro LXXXVI. Szczygiel. Tinecia p. 168) testis personam sustinuisse video. Nomen tarnen bonorum ejus, quae in nostra tabula Wsplme vel Wspline appellantur, conjectura assequi non possum; frustra enim vel hoc, vel huic simile nomen, in Majoris Poloniae indicibus locorum et tabulis geographicis quaesivi. Quid? si pagum qui hodie Sempolno dicitur, territorii Posna niensis, regionis Bucensis, olim Wespolno vel Wespolne nuncupatum, et antiqua scribendi ratione Wsplmo vel Wsplme scriptum fuisse arbitremur?

•a .. ii' ' "t '■ ■ ■' '. i .■■ '' . .>.'.-. ■ ■-.'•> .�?.

!:2. ■.; xcix. :Г!--"-'-

Toruniae, anno 1306 die 25 men. Januar i i.

Advocatus et cives oppidi Brestensls, Episcopis Vladislaviensi et Cnlmensi, nec non ordinis Tentonici in Prussia Magistro intervenientibns, cnm Paulo de Pauel- eteyn Regis Bohemiae in Polonia Procuratore indncias ad diem 28таш mensis Septembris dnratoras ineunt, ut per eas Duz Tladislaus Locticus Brestiae cum Rege Bohemiae de pace

pacisci possit (').

,4l'.^::"¡ ■:;-.) (íii;ill.-»'..ii,:.,»..i!:'1 i •! 'J 4¡."l ..(¡.:t; , ■ üntí.rí ■ 'WiliíibHI

*'ï<'<liÎL l!i - '( i'4f ■ ) ji' IUrJ'iTuiT*! -!:-' ' i.'i 'íLí-it'"! '->;'|:; i. i. b!'LjJi.l«;t.ll'j,lixLi ", . ■, f'.^t \

In nomine domini, amen. Nos Tylo Advocatus, Albertus, Kerstanus, Gotkinus et tota communitas civitatis Brestensis, universis presentes lilteras

"'l'S' «им:; tiUI'MHiii i i. \,<: ■■ >•. ••:il.:i i '•> ... . :.• \ ■ < t..:»- • n pii . •. t':oio*l \t\„,>¡\ 'jüil (') Tabula authentica, cujus sigilla jam desiderantur, in publico Regiomontano tabulario, cistula LV1II. № 12 asservatur, apographon autem ejus a doctiss. Joanne Voigtio descriptum et Röppello missum, ab hoc doctissimo atque observandissimo viro liberaliter mihi concessum est.—Quod ante praedicti Voigtii opus de rebus gestis Borussorum (T. IV. p. 197) nemini nostro- rum polonae historiae scriptorum perspectum erat, anno 1305 et 1306 inter Vladislaum Locti- cum et Venceslaum III Bohemiae regem, quasdam pacis conditiones postulates fuisse, id clare ex tabula hac. apparet; magisque e^iam Hagecii in Bobemiae Chronicis (fol. 275) narratione confirmatur, qui Vladislaum Locticum mortem ejusdem Venceslai 111. regis adolescentis maeru- isse, de bello injusto ab eo contra se parato, non regem, sed pérfidos nonnullos Bohemiae

— ПЗ —

inspecturis volumus esse notum: quod cum honorabili viro domino Paulo de Pauelsteyn Capitaneo Regni Polonie(2), treugam seu pacem fecimus, usque ad festum beali Venceslai, quas nos promittimus inviolabiliter serva- turos, tali adiecta ordinacione: quod durante ipsa treuga, illustris princeps, dominus noster Dux Wladislaus intrare possit cum paucis hominibus nostram Brestensem civitatem ad tractandum super pace inter ipsum et dominum Regem Bohemie et Polonie ordinanda. Si vero idem dominus Dux cum exercitu Yeniret ad nostram prefatam civitatem, ipse cum paucis, ut supra- dicitur, earn intrare poterit, exercitu nichilominus de foris remanente. Et si Castrum impugnare voluerit, hoc deforis faceré habebit, sed de civitate nullum dampnum fiel castro. Terrigene et cives nostri Breslenses treugam predictam observabunl cum Radeow, cum Kalis, cum Gnezna, cum Konin, cum Mogilna(3), cum Pysdri et cum tota Polonia et Cujavia in cuius pos- sessione est dominus Paulus nomine domini Regis supradicti, et specialiter cum domino Primislio Duce Cuyavie et tota terra sua (4). Item ordinavimus qitfd homines de castro Brestensi duo insitnul intrare possint civitatem no stram pro necessariis ad Castrum comparandis; adicientes, quod homines ipsi qui in castro manebunt, nullum dampnum seu nocumentum infèrent civitati aut terre pabulando, spoliando, aut homines aliquomodo molestando. Item si aliquis castrensis cum civibus seu terrigenis aliquam litem conlende- rent, iudicabunlur per Palatinum, per Advocatum et per Beroldum Castel-

primores accusasse palamque id déclarasse dicit, Venceslaum III, nisi interfectus fuisset, certo controversiam de Poloniae Regno bona cum gratia compositurum fuisse. Rem ex argumento tarn hujus quam proxime sequentium tabularum a Voigtio (I. c.) relatam, tum in eo reprobandam esse putem, quod Episcopos Viadislaviensem et Culmensem a Magistro provinciali ordinis Teu- tonici pari modo ac Commendatores (quos dicunt) ordinis accilos fuisse dixit, quod certe faceré ausus non fuisset, dignitate ill is inferior; tum in eo, quod oppidanos Brestenses, primarum partium internuntios Vladielai Loctici fuisse credidit, quum praedictum Viadislaviensem Episco- pum Gervardum, jurium patriae prineipisque justi ac legitimi defensorem acerrimum, quem totum Vladislai Loctici fuisse, gesta illius temporisdocent (Vid. Dlugoss. IX. 016, 917, 959, 966, 970 etc.), pacis ejusdem ex parte Ducis Poloni actorem principalem facile cognoscere potuisset

(2) In locum Ulrici de Boskowice paulo ante successisse videtur Paulus bic.

(3) Radziejewo, Calissia, Gnesna, Konin et Pysdri, oppida Pdoniae nota in annotationibus nostris jam pluries designata sunt. Mogilno oppidum antiquissimo Benedictinorum coenobio insigne, non in propinquo Varsaviae (ut Voigtio IV. 366 videtur), sed in M. Ducatu Posnaniae, Bidgostiensis territorii, regionis sui nominis caput e$t.

(4) Gonf. annotationem tertiam ad tabulam proxime sequentem.

- 174 -

lanum castri Brestensis, seu alium qui Castrum ipsura nomine domini Pauli predicti tenebit, secundum ius terre. Item hii qui manebunt in civitate, planeare polerunt civitatem ipsam sicut inceperunt, et propugnacula que antefuerunt reparare, ita tarnen, quod nullum ipsorum castro altius extollatur. Similiter hii qui in castro erunt, nulla nova edificare in nocumentum civitatis, sed ea que ante fuerunl, poterunt emendare. Ordinamus eciam, quod milites qui de Polonia tempore guerre Brestensem civitatem intraverunt, qui pacem predictam observare voluerint, ubicunque bona habent in Polonia, ea secure et libere debeant possidere. Similiter illi, qui de civitate seu de terra Bre- stensi castrum guerre tempore intraverunt, et Olrico de Pascovitz tanquam tunc Capitaneo adeserunt (sic), pacem omnimodam, tarn in se quam in bonis suis debeant obtinere. Que omnia et singula supradicta inviolabiliter obser vare promittimus, et ad hoc nos tenore presencium obligamus. In cuius rei testimonium, presentes lilteras fieri et sigilli nostri munimine fecimus roborari. Actum in Thorun in domo Plebani ecclesie saneli Johannis, in die conver sions beati Pauli, anno domini M°. CCC°. VIo. Presentibus venerabilibus patribus, dominis: Gerwardo Vladislaviensi et fratre Hermanno Culmensi Episcopis; item honorabilibus viris, fratribus: Cunrado Magistro terre Prusie, Henrico de Dobyn Thorunensi, Hinrico de antiquo Culmine, Theoderico de Beliglow (5), Hinrico de Nessow(ñ) Commendatoribus, Petro Vicecommen- datore provinciali et Gallo de Bohemia(7), et aliis quam pluribus fidedignis.

(s) Nunc Birglau Germanis, oppidum tribus circiter milliariis a Torunia distans. (°) Nieszawa oppidum Regni Poloniae ad Vistulam situm, Cujaviensis territorii, Radzie- joviensis regionis.

(') Vid. ad literas proximo praecedentes annotationem quartam.

�?.

Toruniae, anno 1306 die 25 men. Januarii.

Cónsules Juuivladislavieiisis civitatis, inducías, qnas cam Paolo de Fanel8teyn Regis Bohemiae in Polonia Procúrate-re usque ad diem 29 mensis Septembris duraturas iniverunt, Premislaum eorum Ducem Cujaviensem et Junivladislaviensem etiam conservaturum, et aditum ad arcem civitatemque Baroviemem (?) eidem a Bohemis restitu- endam, obveniente belli contra Tladislaum Locticum necessitate, copiis Bohemorum pate- facturara, in se recipiunt; nec non de licentia eorundem militum tunc et Junivladislaviam intrandi, variis conditionibus disceptant ( ').

In nomine domini, amen. Nos Dilericus de Thuran, Petrus Mancossa, Hermannus Glaz et Nicolaus Marquardi cives et cónsules civitatis Wladisla- vie, а�? tota communitas civitatis eiusdem, notum facimus universis presentes Hileras inspecturis: quod nos cum honorabili viro domino Paulo de Paulsteijn Capitaneo Regni Polonie talem fecimus ordinacionem: quod dominus noster Premislius Dux Cuiavie et dominus Wladislavie, treugam seu pacem inter nos factam usque ad festum sancti Michaelis cum tota Polonia et omnibus castris seu civilatibus et districtibus eorum, que memoralus dominus Paulus nomine domini regis in sua tenet potestate, firmiter et inviolabiliter cum suis omnibus observabit, et quod Castrum et civitatem Baroviensem(?) (2) quos idem dominus Paulus memóralo domino nostro Duci promisit reddere et resignare usque ad praedictum terminum, permittet intrare dominum Paulum seu suos homines contra hostes dicti domini regis, si predictos Castrum et civitatem vellent aliqualiter inpugnare; vel eciam quantocunque durante treuga volent intrare eandem, admittentur: quod si contingent, quod absit, quod civitas ipsa vel Castrum aliquo infortunio vel potencia, per inimicos domini regis caperentur, promittimus, quod homines eiusdem

(') Tabula authentica in publico Regiomontano tabulario, cistula LXma Nr0 2 asservatur; apographon autem ejus, in quo nullam de sigillo mentionem invent, eadem, qua et tabulam proximo praecedentem, ratione consecuti sumus.

(2) Nisi urbis Junivladislaviae (quam nunquam adii) vicus aut suburbium aliquod munitio- nibus olim firmatum, Barów nuncupatum sit, facile hoc nomen perperam ex autographe descrip- tum esse puto.

— 176 —

domini regis, seu dicti domini Pauli, triginta vel quadraginta, nostram civitatem Wladislaviam intrare permittemus, pro defensione seu recupera- cione dictorum civitatis et castri de Barow. Quod si maior exercilus dicto rum domini regis seu domini Pauli ob dictam causam ad nostram accederet civitatem, tunc, postquam Capitaneus ipsius exercitus et alii consortes sui quos nos elegerimus, nobis promiserint et litteras suas dederint, quod in nullo nocebunl civitati, nec aliquas iniurias aut violencias facient in ea, tunc plures de ipsis ad civitatem nostram intrare permittemus. Item promitlimus, quod dominus nosler predictus, prefatam civitatem et Castrum ßaroviensem, ac si sua essent propria, servabit, custodiet fideliter, ac eciam defensabit, et quod si durante dicta treuga, idem dominus noster non posset, quod absit, domini regis gratie reforman (3), promittimus, quod eandem civitatem et Castrum, sicut ea recipiet, in dicti domini P.(auli) restituet potestatem. Pro quibus omnibus et singulis supradictis, nos lenore presencium obligamus, ad manus honorabilis viri fratris Cunradi Magislri terre Prusie, ea nos serva- turos, firmiter prominentes. In cuius rei testimonium litteras presentes fieri,

(3) Quamquam plures sfnt a filiis Ziemomyslii, Lescone scilicet, Premislao et Casimiro Ducibus Cujaviae profectae tabulae, quas ex archetypis in Posnanicnsi plerumquc tabulario asservatis descriptas habemus, earum tarnen omnium argumento, nec haec, quam Archidiaconus Gnesnensis (Sommersb. 11. p. Ill) post eum vero Dlugossius (X. 19] retulerunt, territoriorum Junivladislaviensis, Rydgostiensis et Gniewcoviensis inter fralres dispertitio tunc temporis facta probatur, nec ulla alia corto expediri potest. Siquidem ab anno inde 1299no, tum ab omnibus promiscué, tum ab uno, tum etiam a duobus eorum, per vices unius ejusdemque Junivladisla viensis territorii Imperium habitum, et titulum non solum Ducum Cujaviae Oominorumque Yladislaviae, sed etiam dominorum Wissogrodiae ab omnibus, ad annum usque 1311 usurpatum fuisse, titulo domini Bydgostiensis vel soli Premislao re«ervalo,vel ab eodem cum fratre Casimiro communicate, iisdem tabulis constare videtur. Non facile itaque inveniri potest, quid causae sit, cur in tabula hac solum Premislaum se pro Duce Junivladislaviae gereutem videamus, nulla ceterorum fratrum, praesertim autem majoris natu Lesconis ratione habita, quem scilicet et mense Octobri anni 1304, et mense Martio anni 1307 Junivladislaviae Ducem fuisse (Vid. tab. Nro 22 apud Stronczynium I. �?. et tabulara anni 1307 Nr0 CIIdo inferius a nobis exhibitam), eidemque praecipue ab anno inde 1318 solum praefuisse seimus, Premislao Wissogrodense territorium sibi soli possidente. (Vid. tab. № 23 in Lelevelii Poczql. prawod. pol. et tab. Nro 27 in Stronczynii libro praedicto, qui „Wzory pism" etc. inscribitur). — Ex eo autem, quod hic de Ducis Premislai in gratiam Regis Bohemiae restitutione agitur, haec forsan conjectura capi potest, ilium post Vladislai Loctici patrui calami ta f em Lesconisque fratris captivitatem, anno 1301 Venceslao II Régi Bohemiae et Poloniae in clientelam se tradidissc, dato jurejurando Gdei servandae, sive (ut more illorum temporum loquamur) homagium clientelae praestitisse (Conf. Chron. aulae reg. in Dobneri Monumm. T. V. p. 132), posteriore vero tempore, quum novum sidus Loctico illuxisset, ad hunc a Venceslao IIllio defecisse.

— 177 —

et nostri sigilli munimine mandavimus roborari. Actum in Thorun, in domo Plebani sancli Johannis, in die conversions sancti Pauli, anno domini M0 CCC° VIo. Presentibus venerabilibus patribus dominis: Gerwardo Wla- dislaviensi et fralre Hermanno Culmensi Episcopis; item honorabilibus viris fratribus: Cunrado Magislro terre Prusie predicto, Henrico de Dobyn Tho- runensi, Henrico de antiquo Culmine, Diterico de Bgrgelow, Henrico de Nessow Commendatoribus, Petro Vicecommendatore provinciali, fratre Gallo de Bohemia, et aliis multis fide dignis.