I. Epístola dni Pauli Sacerdotis, et Gebehardi religiosorum virorum Mtiftir Ecclef liac Ratisponensis missa ad Presbyterum Martiaum thesaurorum S. Ambrosii Mediolaui custodem pro Officio Ambrosiano obllnendo. *)

. . Ex Malillomi Musaeo Itálica, I. 95. eicj

Martino fidelissimo custodi thesaurorum beati Ambrosii, Paulu* et Gebehardus Germani investigabües diyitias Christi. Tertius annus

*) Paulus et Gebehardus, Epistolariim auciore* erant Canonici Ratisbonenses, (Gebehardus frater Imperatoria Conradi Salici postea factus est Epus Ratis- bonensie, et Italiura peragrarunt, ut Ambrosii o perú m reliquias colligerent, et visa Mediolani ritus Ambrosiani majestate, eiim in suam Ecclesiam cum ordine Romano inducere cogitarunt; peticrunt proinde Libros hue necessa- rios, SacTamentarium, Antiphonarium, initia et fines Evangelicarum, apostolicarum el propheticarurn lectionum, unacum Catalogo Mediolanen- littffl Eporum. Sine multo rituum apparatu Sacra primis illis temporibu* fiebani, nec rata fixaque erat eorum dispositio, nec uniform is. Faulatim ad certam quandam Liturgiae forman» sese compoeuerunt Eccle&iae; quae forma in Eccleeia occidentali non una fuit: alia quippe Romanis, .alia Galiis, alia Hispanis, Afris alia competebat, tamelsi praecipua Liturgiae capita ubique concordábante Sua etiam fuit superestque etiam nunc Ecclesiae Mediolancnsi forma Sacriûcii ab aliis diversa, cu i id Privilegium concessum est, ut cáete* ris ferme abrogatis et ad Romanam redactis, sola retenta sit cum Romana apud Occidentales. Nec dubium, quin hoc tributum fuerit Ambrosio, quem '- hujus ritus auctorem Majores nostri semper habuerunt, ob idque ab auctore Ambrosianum ordinem appelleront.

(ttt, quod una tecum et cum caeteris Ambrosianis Iectíssimam sancti Spiritus íestivitatem cçlebravimus, et adhuc solemnizan! mentes nos trae ex memoria dulcedinis vestrae; multum enim humane et honeste tra- ctati su mus a vobis. Hinc etiam eodem anno misimus vobis suavissi- mam Expositionem Ambrosii, specialis vestri Docturis in partem gra- tiarum actionis. Nunc autem et quam intime salutantes dilectionem restrain impense rogamus, ut transscribi nobis faciatis Sacramenta- rium ejusdem sancti Ambrosii, cum Antiphonario ejus, nobisque sine dubio redempturis pretium scriptori transmittendum designetis» Hoc vero, gratuitum caritatis tuae munusculum esse volumus, ut no bis initia et riñes evangelicarum et apostolicarum lectionum secundum morem vestrae Ecclesiae ad Missas legendarum, in breviario compre- hendas, insuper et Catalogum, quem mihi Paulo promisisti, Mediola- nensium Eporum subjungas. Praeterea primum susceptprem nostrum, abbatem de sancto Dronysio, deinde abbatem de sancto Victore, cle- rum quoque sancti Nazarii, et venerabQem Ambrosium presbyterum, beneíactores nostros ex parte nostra salutare té deposcimus.

Gratia Domini nostri Jesu Christi cum omnibus vobis, Amen.

Ц. EoTunJcm Epístola veirerabíli laude plewa ad Anselmum míssa.

Anselmo, stellae praektcidae in firmamento Mediolanensis Eccíe- мае divínitus positae, Paulus et Gebehardus desideratores luininis ejus, mobilem claritatem in splendoribus Sanctorum. Quoniani princeps ilt divinis laudationibus apud Latinos praelulsisse cognoscitur melíi- fluus doctor Ambrosius, idcirco ne ingrati simus tarn sanctis primor- diis, habere delectamur notitiam tantae auctoritatis. Hoc dicimus» quoniani probitalem tiiam admiran comperimus, cur nos, qui habe- mus Ordinem Roman um, simul habere gestiamus Am b гол i a- num. Fuit olnn tanta Mediolanensis Ecclesiae gratia et excellentia, «t Aurelio et Augustino, caeterisque Africanis Praesulibus non suffice- ret, in dubíis rebus Romanum consulere Pontificem, nisi pariter con- sulerent et Mediolanensem. *) Desine ergo admiran imitatrices san ctorum Palrum inqursitiones nostras, et adhibe oportunas opitulationes tuas, ut ordo Ambrosii, dulcissimi sancti Spiritus organi, quern di-

*) Hoc spectat ad concilium lib Carthagineuse, cujus Patres cansnltationem drr»- xerunt ad S in ci um Papam et ad Simplicianum Meëiolani Ptmtificem.

^ 143

seipulue ejus, doctor eximius Augustinus traduxit in Africain, nobis transferatnr in Germaniam, ad exciiandam et difôtandam boni odoris fragrantiam. Nam et nos parati sumus ejus cunctorumque fratrum tuo- rum volûntatibus satisfacere, sicubi forte nos aliquid Ambrosiani opens, quod vos non habetis, contigerit invenire; sicuti Veronae posit i feçimus, quando Expositionem quintidecimi psalmi, in qua de morte Gratiani imperatoris agitur, domno Martino, ejusdeiu beati Ambrosii thesau- nno transmisimus. De caetero optamus, ut cum beatissimi Am brosii praesidio nunquam tibi desit sanctissimae Dei genitricis Mariae* ejusque proximae Teclae veneranda interpessjo,

IIb Eorundem Epístola ad Martinum pro Sacramentar!! nmsione, unacus

An tip bon ario» ,

Martino, fidelissimo custodi paucorum bonorum beatissimi Anw 4 brosii, Paulus et Gebehardus humiles amici ejus super multa consti- tuti in introitu gaudii Dominici. Magnas referimus gratias benivolen- tiae tuae, Pater amantissime, quoniam earitatis nostrae notitiam non solum dignatus es in gremio tuo confovere, sed etiam principalis Cleri piis manibus et oculis curasti exhibere. Quod autem amoiguitatem removeri postulas ab appellatione Sacramentarii, nos nullum appella- muis Sacramentarium, nisi Librum Missalium orationum absque lectio- nibus evangelieis, apostolicis et propheticis, qua rum fines et princi pia secundum Ambrosianam exceptionem petentibus nobis annotare pollîcitus es. Nam ilium titulum, quem tu ita ponis, Incipit Liber Sacramentorum, nos non habemus, quippe qui non unum tan- tum, sed et sex Ambrosianos Libros de Sacramentis lectitare solemus. Verum quod interrogas, utrum Antiphonarium cum notulis vel sine notults habere velimus, nihil Ambrosianae integritatis déesse nobis volumus, quoniam ipsa species operum, et usum eorum nescientes ob« leetat. Mitte ergo.nobis Antiphonarium cum notulis et Sacramenta rium cum solis orationibus et praefationibus Ambrosianis. Nam gestis Sanctorum, quae Missarum celebrationibus apud vos interponi soient, non indigemus, quoniam his abundamus. Dicenda etiam de pretio, quod mandasti, vel de gratiarum actione, quam meruisti, litterarum injunximus porritori. De caetero optamus, ut post thesauros beatis simi Ambrosii, cum eödem possidere m crear is inenarrabües divitias Christi.

ч*4 144

TV. Eûrundem invectiva pro Rege Conrado, ad Martinuni Sa cerdo lern.

Marfino fidelissimo custodi thesaurorum saneti Ambrosii, Paulus et Gebehardus intimi dilectores ejus, Ambrosianis intercessionibus rediiitegrare (cupientes,) quidquid corruptum est periidorum conta- gione. Quod Agareni nostri tarn diu illudere potuerunt nobilissimae Med;olanensiumEcclesiae, scias nos vehementer admiratos graviter do- luisse, magnoque sîupore defixos scribendi ad te consuetudinem inter- înisisse. Nunc vero quia beati Ambrosii meritis cessisse feruntur Is- mahelitae, et ingenuae retractationis lumen dicitur reluisisse, libet iterum scribere caritati tuae, hortantes te deineeps Arnbrosiano exem- plo declinare Eugenium et amplecti Theodosium; nobis quoque, «eut saepius posiulatum et laudatum est, duplicem Anibrosianae art- ctorítaíís Antiphonarium, Diurnum videlicet et Nocturnum sine mora transmittere comparandum a praesentiuin latore, exceptis ora- tionibus, qu s jam misisti, et hymnis, quorum non minor copia nobis esr, quam iibi. Nostrum erit, cogitare, ut ingratitudinis non accuse- mur ñeque ex tua benevolentia, ñeque ex nostra conscientia. De Caetero Dominus custodiat te ab omni malo, custodiat animam tuam Dominus, beati Ambrosii patrociniis super te vigilantibus.

V» Helatio Martini Sacerdotis, thesaurorum <S. Ambrosii custodia ad carissimoa fratres et amicos Taulum et Gebehardum.

Gebehardo et Paulo, venerabilibus fratribus et amicis, Martinus thesaurorum beati Ambrosii cusios, in agone fideli persistere et a yestigiis beati Petri non deviare. Quod de vestris Agarenis, qui pro- selyti seu vana vallis esse probantur, intimandum transseribendo inve ctive procurastis, nunc a nobis rescribendo rem et rei causam suscî- piatis. In deserto enim populus rebellis et incredulus ex Aaron digi- tis viiulum conflatilem ex igne et auro ad suam superstitíonem sibi conflavit; ipsius tarnen Aaron et Hur conscientia totiusque stirpis Le- viticae s;ina interius existente, conscientia intemerata et impolluta per- mansit. Insulsi quippe populi voce non minus acclamante: Hü sunt dü tui Israel, qui eduxerunt te de terra Aegypti et de domo servitutis. Eadein vero ratione Siccirnitae contra Joathan filium Hierobaal legitimum, Abimelech filium ejusdem Gedeonis, ali- qun tarnen sibi materna consanguinitate conjuuetum sine aliquo re- &pectu Dei sibi dominum constituerunt, interfectis septuaginta filiie Hierobaal super lapidem unum etc. ■ ^

Quod autem de Eugenio et Theodosio íntulistis, verbis Cusaî Aracbitae ad Absalon de luga David requirente vobis responderé non pigebit. Dicebat ergo Absalon Cusai: Estne gratia David pa- tris mei amici tui, ut sine te vellet abscedere? ,Cui re- spondit Cusai: Ave Hex, Ave Rex. Et adjecit: lllius ero, quem Dominus elegerit. lllud vero, quod de Ismahelitis in terpolare voluistis, qui obedientes sibi et non Deo interpretantur, adhuc grana cum paleis in area dominica versantur, quae ventilabrio¡ examinis dominici discernentur. Hinc rursus Paulus ad Thessaloni- censes scribit: Qui tenet, nunc teneat, donec de medio fiat. Item Ambrosius in libro Serinonum Cap. XI. Qui navem Petri non ascendit, diluvio inundante peribit. �?але Dominus »oster ascendit, quando Evangelium mundo nuntiavit, et in illa, quam Dominus Petro tradidit, Deo adjuvanté nostra lides inconvulsa permanebit. Unde idem Ambrosius quibusdam dicit in Libro I. Poe- nitentiae Cap. VI. Non habent haereditatem Petri, qui Pe tri lidem non habent, quam impia divisione discerpunt. Multum enim ille, qui videbatur auster esse, et qui leniter flare, de- buerat, hanc Christi navem turbavit. Sed ut illa omittamus, ad cae* tera, quae nobis mandastis, quantumeunque valuimus, fideliter sicut decet explevimus. u

Pretium etenim Libri est solidi 46. et vix pro tanto habere po- tuimus Sed ibi poteris invenire omne officium, et cantus illi, qui sunt absque notulis et abbreviati sunt omnes cum notula in antea. Sciatis nahique nos in litteris vestris et in memoria vestri valde jo- cundatos esse; et quia in tanto amore habetis doctrinam beati Patris aostri Ambrosii, quam plures gratias Deo et vobis cum clero flostrae Civitatis indifferenter referimus. Válete, amen.