XXX.

Conditiones pacis inter Fridericum I. Imperatorem et Alexandrum PP. III. ab ipso Imp. approbatae. Ex transsumpto coevo.

Dominus imperator F(ridericus) sicut dfium papam A(lexandrum) in catholicum et universalem papam recepit, ita ei debitam reventiam exhibebit, sicut catholici sui antecessores suis catholicis an- tecessoribus exhibuemnt. Successoribus quoque suis catholice intrantibus eandem reverentiam ex- hibebit. Et reddet dominus imperator veram pa- cem tam dflo pape Alexandro, quam omnibus suc- cessoribus suis et toti Romane ecclesie.

Omnem vero possessionem et tenementum sive prefecture sive alterius rei, quam Romana ecclesia

habuit et ipse abstulit per se, vel per alios, bona fide restituet ei, Salvo omni iure imperii. Ecclesia quoque Romana omnem possessionem et tenemen- tum, quod ei abstulerit per se, vel per alios, bona fide ei restituet, Salvo omni iure Romane ecclesie. Possessiones etiam, quas dominus imperator resti- tuet, ad retinendum iuvabit. Similiter et universos Vasallos ecclesie, quos occasione scismatis domi- nus imperator abstuht vel recepit, dominus impe- rator absolvet et dfio pape A(lexandro) restituet et ecclesie Romane.

Preterea dominus imperator et dominus papa ad honorem et iura ecclesie et imperii conservanda se vicissim iuvabunt, Dominus papa ut benignus pater devotiun et Carissimum fihum et imperato- rem christianissimum, Dominus vero imperator ut devotus fihus et christianissimus imperator dilectum et Reverendum patrem et beati Petri vicarium.

Quecumque autem tempore scismatis vel oc- casione ipsius, aut sine ordine iuditiario ecclesiis a domino imperatore vel suis sunt ablata eis, resti- tuentur. Domina etiam B(eatrix) imperatrix recipiet dominum papam Alexandrum in catholicum et uni- versalem papam.

Dominus quoque Henricus Rex fihus eorum simihter eum recipiet, et ei et catholicis successo- ribus suis debitam reverentiam exhibebit, et iura- mentum, quod dominus imperator exhibuerit, simi- hter et ipse prestabit. Pacem autem veram reddit dominus imperator et dominus Henricus Rex filius eius illustri Regi Sicihe usque ad xv. annos, sicut per mediatores pacis est ordinatum et scriptum.

Constantinopohtano etiam imperatori et uni- versis adiutoribus ecclesie Romane pacem veram reddit, et nullum malum meritum reddet eis per se vel per suos pro servitio collato ecclesie Romane.

De querehs autem et controvershs, que ante tempora dni Adriani inter ecclesiam et imperium vertebantur, mediatores ex parte diii pape et dfii imperatoris constituentur, quibus committetur, ut eas iuditio vel concordia terminent. Si vero pre- dicti mediatores non conveniunt, iuditio dfii pape et dfii imperatoris, vel eius seu eorum, quos ad id delegerint, finientur.

Cristiano autem dicto cancellario Maguntinus archiepiscopatus, Phihppo autem Coloniensis ar- chiepiscopatus concedentur, et confirmabuntur eis cum omni plenitudine archiepiscopalis dignitatis et oflitii. Et primus archiepiscopatus, qui in theuto- nico regno vacaverit, dno Conrado auctoritate dfii pape et auxiho dfii imperatoris assignabitur: qui tamen congruus videatur. Ei autem, qui dicitur Cahxtus, una abbatia dabitur. Hli autem, qui di- cebantur eius cardinales, redibunt ad loca, que primo habuerunt, nisi ea sponte vel iuditio dimi- serant, et in ordinibus, quos ante scisma percepe- runt, rehnquentur. Gero autem, nunc dictus Al

ALEXANDER PP. III. ANNO CHRISTI 11T7.

berstatensis, precise deponetur, et Ulricus verus Alberstatensis restituetur. Alienationes a Gerone facte et benefitia data similiter ab omnibus intru- sis auctoritate dni pape et dni imperatoris cassa- bimtur, et suis ecclesiis restituentur. De electione Brandeburgensis episcopi, qui ad Bremensem ar- chiepiscopatum electus erat, cognoscetur, et si ca- nonicum fuerit, ad eandem ecclesiam transferetur. Et quecumque ab Aldewino, qui nunc preest Bre- mensi ecclesie, alienata vel inbeneficiata sunt, si- cut canonicum et iustum fuerit, eidem ecclesie re- stituentur. Item que Salsiburgensi ecclesie tempore scismatis subtracta sunt, ei plenaria restituentur.

Universi clerici, qui sunt de Ytalia vel aliis regionibus, qui sunt extra theotonicum regnum, dispositioni et iuditio dni pape Alexandri succes- sorumque eius relinquentur. Si vero dno impera- tori placuerit rogare pro ordinibus aliquorum, quos canonice perceperunt, usque x. vel xu. si instare voluerit, exaudietur. G. autem Mantuanus ad epi- scopatum quondam suum restituetur: ita tamen quod ille qui nunc est Mantuanus, auctoritate dni pape et auxilio dni imperatoris ad Tridentinum episcopa- tum transferetur, nisi forte inter dominum papam et dnum imperatorem convenerit, ut in alio ei epi- scopatu provideatur. Archipresbiter vero de Sacco in archipresbiteratu quondam suo, et in aliis be- nefitdis, que ante scisma habuit, cum omni pleni- tudine restituetur. Universi etiam ordinati a quon- dam catholicis vel ab ordinatis eorum in theutonico regno restituentur in ordinibus taliter perceptis, nec occasione huius scismatis gravabuntur.

De Argentinensi autem et Basiliensi dictis epi- scopis, qui ordinati fuerunt a Guidone Cremensi, in eodem regno a predictis mediatoribus commit- tetur x. vel octo, quos ipsi elegerint, qui prestito iuramento firmabunt, quod illud consilium de ipsis Romano pontifici et dno imperatori dabunt, quod viderint se canonice posse dare, absque periculo scilicet anime domini pape et domini imperatoris et sue, et dominus papa acquiescit eorum consilio.

Dominus autem papa et omnes Cardinales, sicut receperunt dominum imperatorem F. in Ro- manorum et catholicum imperatorem, ita recipient B. felicem uxorem eius in catholicam et Romano- rum imperatricem, ita tamen quod ipsa coronetur a domino papa A. vel a legato ipsius. Dominum autem Henricum fihum eorum in cathohcum Re- gem recipient. Pacem etiam veram reddent domi- nus papa et Cardinales dno imperatori F. et due imperatrici B. et Henrico fiho eorum, et universis adiutoribus ipsorum: Salvis que de spiritualibus di- spositioni et iuditio dni pape A. et Romane ecclesie presenti scripto rehnquntur, Et salvo omni iure Romane ecclesie adversus detentores rerum B. Petri, Et salvis his que prescripta sunt tam pro parte ec- clesie, quam pro parte dni hnperatons et imperii.

Pacem vero predictam promittit dominus papa se observaturum in verbo veritatis, et omnes Cardi- nales, et privilegium inde faciet cum subscriptione omnium Cardinahum: ipsi etiam Cardinales scri- ptum confirmationis predicte pacis facient cum ap- positione sigillorum suorum. Et dominus papa sta- tim advocato concilio, quale subito advocari poterit, cum Cardinalibus, episcopis aliisque religiosis vi- ris, qui mterfuerint, excommunicationem statuet in omnes, qui hanc pacem infringere temptaverunt. Deinde in generah concilio idem faciet.

Plures etiam de nobihbus Romanis et Capi- taneis Campanie hanc eandem pacem iuramento firmabunt.

Imperator vero predictam pacem ecclesie et iamdictam pacem xv. annorum illustris Regis Sici- he, et treuguam Lombardorum a proximis scilicet (Kalendis) Augusti usque ad vi. annos firmabit iuramento suo et principum, et faciet Lombardos, qui ex parte sua sunt, sicut in communi scripto treugue dispositum et scriptum est, eandem treu- guam firmari. Si vero ahquis fuerit ex parte im- peratoris, qui predictam treuguam iurare recusa- verit, imperator precipiet universis, qui ex parte sua sunt, sub debito fidelitatis et gratie sue, ut nul- lum prestent ei auxihum, et volentibus eum offen- dere in nullo obsistant vel contradicant: et si quis of- fenderit, non teneatur inde. Mandatum autem istud non revocabit dominus imperator, donec treugua durabit. Et dominus Henricus fihus eius predicta fii-mabit, sicut scripto dispositum est. Dominus etiam imperator predictam pacem ecclesie et illustris re- gis Sicihe usque ad xv. annos, et treuguam Lom- bardorum corroborabit scripto suo cum subscri- ptione sua et principum.

Si vero, quod absit, dominus papa premoria- tur, dominus imperator et dominus Henricus Rex fihus eius, et principes hanc formam pacis et com- positionis firmiter observabunt successoribus suis, et universis Cardinalibus et toti Romane ecclesie, et illustri Regi Sicihe et Lombardis et ceteris qui secum sentiunt. Simihter, quod absit, si dominus imperator premoriatur, dominus papa et Cardina- les et ecclesia Romana iamdictam pacem firmiter observabunt successori suo, et B. fehci uxori eius et Henrico Regi fiho eius, et omnibus de theoto- nico regno et ceteris adiutoribus suis, sicut pre- scriptum est. Et successores domini pape simili- ter observabunt.

ijt Wicmannus Madiburgensis archieps ss.

>■& Phtlippus Coloniensis archieps ss.

»•& Ego Cristianus Maguntinus archieps ss.

tji Ego Arnoldus Treverensis archieps ss.

* Ego Ardihnus imperiahs prothonotarius ss.

Reverendo in Christo patri dno pape Alexan- dro sacrosancte Romane ecclesie summo et uni

24 CLEMENS PP. III. ANNO CHRISTI 1188.

versali pontifici, Fridericus dei gratia Roman. im- perator et semper Augustus, debitam obedientiam et filialis dilectionis affectum. Cum imperatoria ma- iestas a rege regum ad hoc in terris ordinata sit, ut per eius operam totus orbis pacis gaudeat in- cremento: nos, quos deus in soHo Romani imperii constituit, eam diligentius amplecti et ferventius conservare debemus et volumus. Inde est, quod pacem ecclesie et imperii, secundum quod a prin- cipibus nostris et a cardinalibus Romane ecclesie disposita est et ordinata, et in scripto principum nostrorum sigillis eorum signato continetur, sicut per interpositam personam secundum formam, que in scripto continetur, iurari fecimus, sic presenti scripto nos firmiter observare promittimus, confir- mamus et ratam imposterum permanere volumus, et sic deinceps firmiter observabimus, et faciemus, quantum in nobis fuerit, deo propitio, observari. Datum aput Venetias in palatio ducis xv. Kalendas Octobris, Indictione x.