I.

In nomine sanete et indiuidue trinitatis. Ego Heinricus, dei gracia Dux austrie, vniuersis Christi fidelibus tam presentibus quam posteris, presens scriptum inspecturis, salutem et de pollicitis obser- uanciam et fidem in omnibus sinceram. Ad viam salutis tendit, qui ea, que ad glorificandum dei filium pertinent, vtpote facultas exposcit, promouet, aduertens, quod ab eo semper, cui plus committitur, plus exigitur, quare eciam expedit, vt quilibet e temporalium suficien cia in laudem dei et sanctorum egentibus subsidia prebeat, vt cor um oracionibus suffultus et sanctorum su (fragus confisus, suo- rum remissionem valeat pereipere delictorum. Inde est, quod manife stum fieri volumus vniuersis, quod nos ex multiformi gracia spiritus saneti inter alias nostri Patrocinatus Ecclesias, abbaciam in honorem dei et laudem sue genitricis gloriose virginis Marie ac in commemo- racionem beati Gregorii in predio nostro fundauimus, in territorio scilicet Faute, que a modernis wienna nuncupatur. Quamobrem nostrum propositum ac deuocionem minime latere volentes vniuersi- tatem presencium aefuturorum aeprecipue nostrorum dileccionemsuc- cessorum, quod sub monastica regula ad eandem nostram fundacionem nouellam solos eligimus Hybernienses, eo quod relacione religiosorum et de certa sciencia nouerimus ipsorum Iaudabilem simplicitatem, fauente domino ac in Christo patre nostro Ebcrhardo Salzpurgensis Ecclesie archiepiscopo, necnon et domino Chvnrado fruiré nostro venerabili Pataviensi Episcopo, statuentes, ipsos in loco predicto commorandos, deo ac intemerate virgini stabiliter immutabiliterque

Fontes. Ablli. II. Bd. XVIII. I

ac eciam robore nostre auctoritatis perpetuo obsequendos, tradentes vtique locum jam nominatum cum omni plenitudine potestatis, cum vniuersis rebus mobilibus et immobilibus, cultis et incultis, ac deci- macionem Coquine nostre, quam a Capitulo Neunburgensis Ecclesie cognoscimur absoluisse, villam quoque in weirochperge cum adia- centibus prediis, ad vsus et subsidium sustentacionis abbati et Con- uentui eiusdem nostre fundacionis deputauimus, irreuocabiliter per petuo possidendas. Aduertentes insuper, qualiter a nobis possent patrocinia dignissima laudabilius venerari, iusticiam Ciuilem, seruos et ancillas, eidem nostre fundacioni prestare dignum duximus et manci pare, velentes eciam ac firmiter statuentes, ne qui de Colonis, manci- piis ac alias de attinentibus iam dicto abbati et Conuentui pro requi- rendo iudicio, ad nos vel ad judices nostros trahi debeant autvaleant, nisi pro sanquinis judicio, quod ad personarum dampnacioneui et membrorum mutilacionem discernitur pertinere, sed remissarum causarum actiones coram abbate vel suo Officiate plenius terminen- tur, nec Iudices seculares pro huiusmodi excessibus de rebus aut possessionibus talium hominum intromittere se audeant aut presumant, sed simul mobiles et immobiles predicto abbati et Conuentui desti- nentur. Donantes insuper talem sepenominate Ecclesie libertatem, vt in abbatis electione nostra, vel successorum nostrorum non intersit sev sub jure fundatoris vel patroni presencia, peticio, vel preceptum, presentis privilegii testimonio alius gentis monachorum sev alterius professions fratrum substitucionem penitus cxcludentes, sed ipsi in loco et locus ipsis perpetuo maneat incommutabilis et inconuulsus. Ceterum vtique in die consecrationis Cimiterii ex sincera beniuolen- cia domini ac fratris nostri Chvnradi Patauiensis Episcopi et ex libera permissione Ebergeri plebani et tocius Cleri wiennensis obtinuimus, vt circa situm monasterii a fossato Curie nostre vsque ad Ecclesiam sancti lohannis in als, simulque vsque ad locum, vbi se riuus, qui nominatur als, recipere videtur in fluuium Danubii, huius inhabitato- ribus territorii liccat se cum nostre Curie familia, hospitibus, eciam peregrinis, in sepulturis ac alias omnia sicut in Parrochiali Ecclesia aput fratres Monasterii ecclesiastica recipere sacramenta. Verunta- incn ne quis de indulta huiusmodi gracia nostre fundacioni tam sol- lempni, matricem Ecclesiam suo jure reputare valeat defraudatam, possessiones quasdam in strata Lanarum, que vnlgariter dicitur wol- lezeil, tradere in recompensacionem duximus premissorum eidem

3

plebano, vt patet in instrumentis, per nos sibi prestitis et confirmatis. Eodem siquidem die sepedictam fundacionem nostram magis ac ina- gis promouere cupientes, sanete Marie in Littore, sancti Petri, sancti Rudperti ac sancti Pangracii infra muros oppidiCapellas, Capellamque sancti Cholomanni in Laup, et sancti Stephani in Chrems, ac eciam sanete Crucis in Tuina, in Pulka et in Ekkendorf Parrochias, qua- rum patronatus ad nos plene dinoscebatur pertinere, tradidimus mera liberalitate, quidquid iuris habere videbamur in iam dictis Capellis et Parrochiis, sub regimine Abbatis et Conuentus consistendum. Sta- tuimus eciam ac robore nostre auctoritatis conöimamus, vt quicum- que metu sue persone pro commisse quocumque delicto intra septa claustri profugus venerit, cuipiam extrahere non liceat, vel ausu temerario ei manus inponere violentas. Si quis vero huic nostre ordi- nacioni contraient, reus maiestatis debite animaduersioni subiacebit. Porro ne vel alicuius presumptio vel se ingerens obliuio hune nostre donacionis instituciunisque infringen* valeat tenorem, cum per pre sentem paginam nostra inpressione roboratam notum facere decreui- mus posteritati. Datum wienne anno ab incarnacione domini Mil lesime ('" LVIII°, Indictione decima, testium nominibus adiunctis Heinrici de sancta Cruce Cysterciensis ordinis, Hercenfridi Medli- censis et Johannis Chotwicensis Ecclesiarum ordinis sancti Bene- dicti abbatum , de ordine nobilium Leutoldi eomitis de Playen, Engelberti eomitis de Gors, Adelberti de Verga, Walchuni de Chlamme, Udalrici dePernek, Ditrici de Algerspach, Wernhardi de Vtlpach et Heinrici filiж sui, Dietmari de Agst, Ottonis de lleichen- berch, de ordine vero Ministerialium Wernhardi de Lantzendorf, Alberonis de Purchhartsdorf, Heinrici de Mistelbach, Chalhochi de Tulbingen et fratribus suis Alberonis et Irenfridi, Udalrici de Tri- baruwinchel, Ortolfi camerarii, de ordine cappellanorum Mar- quardi de Nevnburch, Rudperti de Monster prepositorum, Herraudi de Dreschirchen, Heinrici de Polan, Perngeri de Zwetel, Dietrici de Mistelbach, Petri et Pauli. Facta sunt hec Theodora venerabili Ducissa fauente, annuentibus quoque tiliis eius Leupoldo etHeinrico, neenon et Agneta filia ipsius.

Das Original dieser Urkunde besitzt das Archiv des Stiftes nicht, wohl aber zwei Transsumpte derselben aus den Jahren 1304 und 1461. Vorliegender Ab druck ist dem älteren vom Bischofe Bernhard von Passau ausgestellten Trans sumpte entnommen. Pez, Thesaur. VI, I, 383, Nr. 143. — Hormayr, Wien, Ab theil. I, Bd. I, Urkunden pag. IS, Nr. 5.

1*