Current repository:
Universitätsarchiv Wien, UAW Cod. Med 1.4 AFM 1558-1605
[14. Oktober 1559] October. Die S. Colmani post electionem magnifici dni rectoris D. Stephani Haubtman J. U. D. consiliarii caesarei atque canonum16 professoris publici habita congregatione inclytae facultatis medicae in aedibus magnifici et clarissimi dni D. Lazii historiographi ac item consiliarii caesarei decanatus officio perfuncti, ego absens in decanum inclitae facultatis medicae electus sum.
Sed pridie electionis consulto prius magnifico dno Blasio Spillero fisci austriaci consiliario conventionis literas restitui, magnificis dominis de camera austriaca significans expletum jam esse annuum spatium, quo ab ipsis ad sanitatis magistrum conductus eram, juxta numerum actorum 1.
Magnifici dni de regimine decreto facultati medicorum ac item senatui Viennensi injunxerunt ut consultent et indicent, nunquid deinceps sanitatis magistro sit opus nec ne. Numero actorum 1.
Convocati fuere magnifici ac clarissimi dni doctores de facultate inclyta, ut officii sanitatis renunciatio una cum excelsi regiminis decreto praelegeretur. Sed duo saltem comparuere, clariss. dns D. Michael Spitaller et D. Paulus Weidner. Seniores vero et plurimi alii sententias suas perscripserunt, de hoc sanitatis officio suspendendo ad tempus magis necessarium. Numero 2 actorum.
Responsio seu informatio inclytae facultatis nomine a me composita magnificis et clarissimis dominis doctoribus perlegenda et emendanda oblata est. No 3.
Inclyta facultas excelso regiminis decreto respondet: Talem nunc urbis esse statum, ut sanitatis officium tuto ad tempus suspendi possit, sed quando necessitas postulaverit, facultatem inclytam non defuturam in eligendo aliquo huic provinciae idoneo. No 4. [fol. 6v]
In eandem quoque sententiam senatus Viennensis respondit.
Senex quidam ex Mistlbach consulis jussu inclytae facultati obtulit juniperorum oleum probandum: quod a magn. et clariss. d. doctoribus adprobatum et publice vendendum concessum est, salvo tamen omni apothecariorum jure et privilegiis. No 5.
Commonefactus a nonnullis de facultate nostra, officium decani requirere, ut animadvertatur in pseudomedicos et barbitonsores pharmaca exhibentes, quare mag. et clariss. d. doctores scripto admonui, ut quid singulis hac in re agendum videretur charta perscriberent. Sed visum fuit majori parti in conventu publico rectius de actis et agendis conferri posse. No. 6.
Decretum singulare me duntaxat concernens ab excelso regimine accepi, quo imperatoris nomine denuo in sanitatis magistrum recipior et confirmor, quod sequenti statim die in congregatione facultatis alia de causa habita in medium protuli.
[November 1559] November. Convocati sunt magnif. et clariss. d. doctores ad secundam congregationem causa empiricorum. Sed advenere duntaxat clariss. D. Mathias Cornax, D. Casparus Pyrchpachius, D. Andreas Dadius, D. Andreas Praun, D. Paulus Weidner, quibus ob plurium praesertim seniorum absentiam placuit in aliam congregationem deliberationem omnem differendam esse. No 7.
Tertio convocati fuerunt mag. et clariss. d. doctores et convenerunt omnes praetermagnificum seniorem D. Franciscum17 et D. Praun. No 8.
Magnificus D. Lazius propter offensas quasdam scripto recusaverat venire. Veruntamen a clariss D. Cornace et D. Andrea Dadio persuasus advenit ac mihi offensiones objecit, quas cum placide et vere excusarem reconciliati ultro sumus. [fol. 7r]
In ea congregatione D. Ladislaus Stuff paulo acerbius me reprehendit, quod scriptum quoddam regimini et camerae ratione officii magistri sanitatis obtulissem praeter scitum et voluntatem facultatis. Cui ego respondi et me ita defendi, quod facultas tota ea defensione contenta fuit et Ladislao silentium imposuit.
In eadem congregatione deliberatum fuit de empiricis apud consulem accusandis, quod per me et clariss. D. Cornacem fieri debeat, cum commendatione inclytae facultatis et privilegiorum nostrorum.
Item M. D. Lazius praecedens decanus tradidit mihi sceptrum facultatis, ladulam cum privilegiis et aliis quam plurimis scriptis inclusis, quatuor volumina actorum18 et talleros undecim.
Exhibita est consuli a me praesentibus etiam clariss. D. Cornace et D. Ladislao Stuff, inclytae facultatis quaerela adversus empiricos cum commendatione facultatis et privilegiorum No 9.
Ubi vicissim consul omne officium debitum in his erroribus pellendis et puniendis promisit, nempe quod praesente decano et doctoribus de facultate quotquot vellent, ut antea factum meminit coram senatu adsignatos empiricos adcersere et audire velit et tandem in eos, prout aequum fuerit animadvertere.
Magister Georgius Walther philosophiae professor publicus et medicinae baccalaureus disputavit publice in medicorum auditorio de evacuandi tempore et hora No 10.
Ego cum clarissimo D. Paulo Weidner et D. Andrea Dadio comparuimus in senatu Viennensi contra empiricos N° 9.
Sed ex illis comparuerunt duntaxat postremi quatuor barbitonsores et cives, quibus cum consul objecisset, quae contra inclytae facultatis nostrae privilegia et aegros deliquissent in exhibicione medicamentorum ac item responsiones eorum satis protervas et odiosas audivisset. [fol. 7v]
Tandem inhibuit illis omnem cujuscunque generis medicamentorum ad intra corpus sumendorum exhibitionem. Reliqua prolixius legere est ex actis No 11.19
Magnificis et clariss. dnis doctoribus scripto significavi omnia coram senatu acta No. 11 et approbaverunt omnes.
Et in eadem congregatione D. Ladislaus Stuff supradictum negotium movit. Cui cum acriter ego iterum respondissem pro honoris mei defensione utrique nostrum silentium injunctum et totum negotium per facultatem compositum est dextris ab utroque nostrum porrectis.
[Jänner 1560] Januarius 1560. Convocati sunt magn. et clariss. dni doctores inclytae facultatis ad audiendum Magistrum Georgium Waltherum petentem admitti ab inclyta facultate ad examen.
In ea congregatione Magister Georgius Walther petens ad examen doctoratus, ab inclyta facultate admissus est atque electi clariss. D. Andreas Plancus, D. Michael Spitaller, D. Paulus Weidner, qui una mecum universitatis cancellarium inclytae facultatis nomine rogarent, quo aperire candidato cancellariam dignetur ad puncta assignanda.
Porro eodem statim vespere negotium hoc apud universitatis cancellarium confectum est et puncta sorte electa erant.
Primum ex 1. aphoris. 16 “victus humidus omnibus febricitantibus etc."
Secundum ex arte Galeni de frigida et humida temperatura. [fol. 8r]
Inter reliqua universitatis cancellarius ex statutis nostris raciocinabatur, mane ante punctorum adsignationem officium seu missam de sancto spiritu audiendam, ut cum invocatione divini auxilii hujus actus principium fieret.
Respondi, nos non ita atheos esse, quin noverimus20 nihil salutare absque divino numine institui posse. Proinde nos quotidie Dei auxilium et praesentiam implorare, prout quemque sua mens et conscientia monet. Officium autem sacrum non celebrari, propterea quod neque majores nostros id fecisse in memoria sit, neque statuta nostra exigant.
Tum ille se nobis authorem et suasorem esse, hoc deinceps faciendi, ut publicum et solenne pietatis nostrae testimonium esset, quod simus boni catholici.
Sed haec dicta, ne verbosiores essemus surdis auribus transmisimus, animo cogitantes: Inclytam facultatem tam bonis et statutis gubernari, ut isto admonitore aut legumlatore minime indigeat.
Cum autem post21 gratiarum actionem cancellarium rogaremus, quod examini adesse velit promisit22 et locum in domo sua nobis obtulit examini opportunum23 propter mag. nostrum seniorem D. Franciscum vicinum, quod nos ex singulari quadam benevolentia absque dolo et fraude fieri arbitrantes adnuimus, si reliquis dominis doctoribus de facultate medica, ubi significatum fuerit, ita placuerit.
Sed altera die admonitus a senioribus perperam24 a nobis factum esse, quoniam hoc cancellarii consilium25 suspicione sinistra non careat.
Quapropter ne exemplum hoc inclytae facultati aut cuivis decano nocere possit,26 statim examinis principio haec verba in plena congregatione adsidente et audiente praefatus sum: [fol. 8v]27
Magnifici clarissimique viri, dum heri inclytae facultatis nomine reverendum dnum cancellarium rogaremus, ut doctissimo nostro candidato cancellariam aperiret, prompte benigneque praestitit atque insuper etiam locum hunc nobis in propria domo examini opportunum obtulit ob vicinum magnifici nostri senioris D. Francisci.
Quamvis autem ab antiquis inde temporibus promovendorum examina semper in decani aedibus fieri consuevere,28 habita tamen ratione potissimum magnifici nostri senioris vicini in praesentia hoc in loco fieri adnuimus, salvis tamen nostris privilegiis et immunitatibus, quemadmodum non putamus reverendum dominum cancellarium quidquam velle, hoc exemplo statutis nostris detractum esse, quod unquam in detrimentum inclytae facultatis vel decani cedere possit."
Tum ipsemet cancellarius protestatus est, se hunc locum potius in gratiam senioris nostri in vicino habitantis pro examine obtulisse, quam sua ipsius causa alioqui minime gravari ad decani domum quantumvis longe dissitam commeare.29
Mox accersitus deinde examinandus doctam ac prolixam recitavit punctorum explicationem atque etiam doctissime ad argumenta objecta respondit.
Adfuerunt autem de facultate omnes praeter D. Cornacem aegrotantem.
Adprobavit ergo inclyta facultas ingenium et doctrinam candidati, eumque reverendo domino cancellario per me commendavit, qui ei hanc facultatis inclytae censuram significaret. [fol. 9r]
Magister Georgius Waltherus doctorandus misit per pedellum quindecim florenos e quibus tres ad ladulam facultatis reponendi erant et 12 examinatoribus distribuendi. Cum autem 14 numero essemus in facultate visum fuit potiori parti singulis tallerum dandum esse. Reliqua pecunia ex ladula sumpta. Sic ergo expositi sunt Joachimici 14.30
Nomen dedit facultati medicae: Joannes Brandesides Pragensis studiosus et persolvit 2 solidos.
- Acta Facultatis Medicae Universitatis Vindobonensis Vol. 4, Leopold Senfelder, 1908
Notes:
Acta facultatis medicae Vindobonensis 1.4.11, in: Monasterium.net, URL <https://www.monasterium.net/mom/AFM/1.4.11/charter>, accessed 2025-08-25+02:00
The Charter already exists in the choosen Collection
Please wait copying Charter, dialog will close at success